Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran bir yandan Tarımsal Kuraklıkla Gayret Stratejisi ve Aksiyon Travesti Planı na ait hazırlıklar devam ederken bir yandan da TAGEM bünyesinde faaliyet gösteren enstitülerce değişen iklim ve toprak şartlarında dahi yüksek randıman ve kalite elde edilmesini sağlayacak tohumlar için ıslah Ankara Travesti çalışmaları sürdürülüyor
Bu kapsamda Araştırma Enstitüsü Müdürlüklerince kuraklığa tolerantlı uyumlu 30 ekmeklik buğday 12 makarnalık buğday ve 19 arpa çeşidi geliştirilerek üreticinin istifadesine sunuldu
Konya Bahri Dağdaş Memleketler arası Ziraî istanbul Travesti Araştırma Enstitüsüne bağlı olarak 2010’da kurulan ve dünyada üçüncü sırada bulunan Kuraklık Test Merkezi’nde on binlerce malzeme morfolojik fenolojik ve fizyolojik testten geçiriliyor Merkezde bugüne kadar 19 çeşit testlerden muvaffakiyetle geçerek tescil edildi
Tescil edilen çeşitler son yıllarda özel kesime ve Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne TİGEM devredilerek tohum çoğaltma çalışmaları yapılıyor
Bu çeşitlerden TANER ve BOZKIR’da kuraklık dayanımı ve yüksek su kullanım aktifliği özellikleri sayesinde kuruda ekilen mevcut çeşitlere nazaran randımanda yüzde 15 20 artış sağlandı Kalite açısından TANER’de elde edilen artış yüzde 250 BOZKIR’da yüzde 200 oldu
TİGEM’e devredilen SELÇUKLU ise daha yüksek randıman ve kalite özellikleriyle piyasaya sunulacak
Tüm Türkiye’de yaygınlaştırılacak
Kuraklığa sağlam çeşitlerin tüm Türkiye’de yaygınlaştırılması hedefleniyor Mevcut yayılma suratı dikkate alındığında geliştirilen çeşitlerin kullanım oranının yakın vakitte ekmeklik buğday ekiliş alanlarında kıymetli bir seviyeye ulaşması bekleniyor
Kuraklıkla gayrette çeşit geliştirme yanında hami toprak sürece ve direkt ekim uygulamalarının yaygınlaştırılması için de ülke genelinde TAGEM ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO dayanaklı projeler yürütülüyor Bu çalışmalarla üreticilerin toprak hazırlama masrafları azaltılarak girdi maliyetleri düşürülüyor Ayrıyeten toprak işlenip parçalanmadığından topraktaki nem koruma edilerek kuraklığın tesiri azaltılıyor Yapılan çalışmalarla bu sistemi kullanan üretici sayısı ve direkt ekilen alanlar artıyor
Kuraklığa sağlam nohut
Geçen yıl teklif edilen ve TAGEM Doğu Akdeniz Geçit Nesli Ziraî Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün 2023 2027 devrinde yürüteceği Kuraklık Gerilimine Güçlü Nohut Genotiplerinin Geliştirilmesi Projesi ile kuraklığa sağlam üreticilerin ve pazarın isteklerine uygun yeni nohut çeşitlerinin geliştirilmesine çalışılıyor
Bu maksatla kuraklığa sağlam ebeveyn çizgiler belirlenecek ve ıslah programı oluşturulacak Geliştirilecek yeni çeşitlerle üreticilerin kuraklık nedeniyle yaşadığı kayıplar azaltılarak hem üreticiler hem de ülke iktisadına daha fazla katkıda bulunulacak
Sıcak İklim Tahılları Araştırmaları kapsamında TAGEM’e bağlı enstitülerde mevzunun uzmanı araştırmacı tarafından mümkün global iklim değişikliği senaryoları kıymetlendirilerek öncelikle kuraklığa güçlü çeşit geliştirme çalışmalarına başlandı Ayrıyeten alternatif kültür bitkileri araştırmaları ve öbür agronomik çalışmalara ehemmiyet verilerek ulusal ve memleketler arası projeler yürütülüyor
TAGEM tarafından finanse edilen ve 2017 2021 devrinde yürütülen Mısırda Kuraklık Gerilimine Toleranslı Çeşit Islahı Projesi ile kuraklığa toleranslılık ıslahı için oluşturulan popülasyonlardan ileri kademede nitelikli çizgiler elde edildi ve evvelki devirlerde başarılı olan saf sınırlar birbirleriyle melezlenerek aday çeşitler geliştirildi
Hayvancılıkta kaba yem çalışmaları
Kaba yem muhtaçlığının giderilmesine yönelik olarak da kuraklığa tolerantlı yem bitkisi Macar fiğ otlak ayrığı kılçıksız brom korunga gibi çeşit geliştirme çalışmaları sürdürülüyor
Orta Anadolu ve geçit bölgelerine uygun kurak şartlara sağlam iki çeşit Aksoyak ve Özcan Macar fiğ çeşitleri 2020’de geliştirildi Kuru koşullarda yürütülen yonca çalışmaları yonca ıslah projesi çerçevesinde yapılıyor
Dünya genelinde kurak ve yarı kurak bölgelerde hayvancılıkta kaba yem olarak yaygın biçimde kullanılan fakat Türkiye’de pek tanınmayan çalı bitkisi konusunda yapılan çalışmalardan da olumlu sonuç alındı Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü ve Eskişehir Geçit Nesli Ziraî Araştırma Enstitüsünde çoğaltım ve araştırma çalışmaları yürütülüyor
Çok su tüketen ve 8 10 ton silaj elde edilen silajlık mısıra alternatif olabilecek silajlık yulaf ve tritikale geliştirme çalışmaları sonucunda dekara 7 ton silaj elde edilebilen yulaf ve tritikale çeşitleri geliştirildi
Enstitülerde ayrıyeten Soyada Randıman ve Kalite Özellikleri Bakımından Üstün Kuraklığa Toleranslı Genotiplerin Geliştirilmesi 2021 2023 başlıklı TÜBİTAK projesi yürütülüyor Proje sonunda kurağa tolerant soya çeşitlerinin geliştirilmesi bekleniyor
TAGEM üniversite işbirliğiyle Kurağa Güçlü Hibrit Şeker Pancarı Çeşit Geliştirme Projesi de devam ediyor Proje sonunda kurağa tolerant şeker pancarı çeşitlerinin geliştirilmesi öngörülüyor
Tarımsal Kuraklıkla Çaba Stratejisi ve Hareket Planı
Bakanlığın Tarımsal Kuraklıkla Çaba Stratejisi ve Aksiyon Planı kapsamında çalışmaları da devam ediyor Planda yer alan kimi gayeler şöyle
İklim değişikliği ve kuraklıkla uğraş ismine kuraklığa dayanıklı hububat çeşitleri geliştirilerek kullanımının yaygınlaştırılması
Daha az su tüketen su kullanım aktifliği yüksek sanayi bitkileri geliştirilmesi
Kuraklığa dayanıklı tolerant çayır mera yem bitkilerinin geliştirilmesi
Orta Anadolu’da küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması
Kuraklığa sağlam çeşitlerin geliştirilmesine ehemmiyet veriyoruz
Açıklamada görüşlerine yer verilen Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci 2023 2027 devrine ilişkin planlarına dikkati çekerek hem sulu hem de kuru tarım için çalışmalar yaptıklarını tabir etti
Bu çalışmaların sürdürülebilirliğinin kıymetli olduğunu vurgulayan Kirişci şunları kaydetti
Tüm kurum ve kuruluşlarımızla kuraklık tehlikesine karşı teyakkuzdayız İklim değişikliğine karşı besin güvenliğini sağlayacak önlemler almak stratejik önceliklerimiz ortasında Mevzuyu sürdürülebilirlik perspektifinden bütün boyutlarıyla ele alıyor ve çalışmalarımızı şimdiki datalar ışığında şekillendiriyoruz Toprak su ve genetik kaynaklarımızın korunması verimliliğin artırılması ve üretim alanlarında su potansiyeline uygun eser desenlerinin oluşturulması bu husustaki çalışmalarımızın ana çerçevesini oluşturmaktadır Kuraklığa güçlü çeşitlerin geliştirilmesi bu çerçevede yürüttüğümüz en kritik bahislerden biri Bununla ilgili AR GE çalışmalarımıza büyük ehemmiyet veriyoruz Ülke olarak sahip olduğumuz iklim toprak su ve biyoçeşitlilik kaynaklarımız iklim değişikliğinin olumsuzluklarını taban seviyeye indirecek tahlilleri içinde barındırmaktadır