Suudi Arabistan’ın Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) diyalog ortağı olması, Kral Selman tarafından onaylandı. Son periyotta ABD hegemonyasından çıkarak Biden yönetimi ile aksi düşen, OPEC+’da Rusya ile birlikte hareket eden, Çin’le birçok mutabakat yapan ve Pekin’in arabuluculuğunda İran’la ilgileri düzeltme muahedesine varan Suudi Arabistan’ın bu adımı da yeni çokkutuplu dünya tertibine dair kıymetli bildiriler veriyor.
Asya nın en büyük ve stratejik ittifaklarından biri olarak kurulan ŞİÖ’nün bugün Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Özbekistan, Hindistan, Pakistan, İran olmak üzere 9 üyesi bulunuyor.
Örgütün tam üyelerinin yanı sıra Afganistan, Moğolistan ve Belarus’tan oluşan “Gözlemci Ülkeleri”, Türkiye, Azerbaycan, Sri Lanka, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar’dan oluşan “Diyalog Ortağı Ülkeleri” bulunuyor.
ŞİÖ nün gayesi Silivri Escort karşılıklı itimat, güzel komşuluk ve dostluk alakalarının güçlendirilmesi, bölgesel barış, güvenlik ve istikrarın korunması için ortak gayret sarf edilmesi, terörizm, köktencilik, ayrılıkçılık, örgütlü hatalar ve yasadışı göçle ortak gayret edilmesi, ayrıyeten siyaset, iktisat, bilim ve teknoloji, kültür ve eğitim, güç, etraf mevzularında işbirliğinin geliştirilmesi olarak açıklanıyor.
ŞİÖ üyesi ülkelerin önderleri son olarak Eylül 2022’de Özbekistan’ın Semerkant şehrinde bir ortaya gelmişti. Bu doruğa Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da davetli olarak katılmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan doruktaki konuşmasında “Ülkemizin, doğu ile batı ortasındaki köprü pozisyonu bizlere emsalsiz imkânlar sunmaktadır. Bu anlayışla, güvenlikten iktisada, güçten ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız” iletisi vermişti. Erdoğan ayrıyeten, “Hedefimiz Şanghay İşbirliği Örgütü’ne tam üyelik” ifadesini kullanmıştı.
Yeni dünyada BRICS in önemi
ŞİÖ ile birlikte dünyanın en süratli büyüyen iktisadına sahip ülkeleri Çin, Rusya, Hindistan, Çin, Brezilya ve Güney Afrika Cumhuriyeti’nin oluşturduğu BRICS de yeni dünya tertibinde büyük değer taşıyor.
Yüksek büyüme oranları global sistemdeki potansiyel güçleri ve bölgesel dinamiklerle birlikte öne çıkan pozisyonlarıyla ortak bilhassa taşıyan BRICS ülkeleri; dünyanın yüzölçümünün dörtte birinden büyük bir alanı kaplıyor, 3 milyarı aşkın insanı (dünya nüfusunun yüzde 40’ı) temsil ediyor ve dünya iktisadının yüzde 23’ünden fazlasını oluşturuyor. BRICS ülkeleri Avrupa ve Amerika’nın denetimindeki sistem yerine daha adil bir milletlerarası tertibe ulaşmayı hedefliyor. Bu açıdan BRICS ülkelerinin 2050 yılında dünyanın en önde gelen ekonomileri olarak tanımlanması da ehemmiyet taşıyor.
BRICS ülkeleri Türkiye’nin de yakın işbirliği içinde olduğu ülkeler olarak dikkat çekiyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2018’de Johannesburg’da yapılan 10’uncu BRICS Zirvesi’ne iştiraki ve aile fotoğrafında yer alması da Türkiye’nin bu birliğe verdiği değeri ortaya koydu.
BRICS e İran ve Arjantin’in yanı sıra öbür kimi ülkeler de üye olmak istiyor.
Suudi Arabistan Silivri Escort Bayan ın üyeliği nasıl yorumlanmalıdır
Sputnik son olarak Suudi Arabistan örneğinde olduğu üzere ŞİÖ ve BRICS gibi Asya merkezli birliklerin yükselişini CET (Asya-Türkiye-Avrupa) Platform Yöneticisi Dr. Volkan Özdemir’e sordu.
Özdemir , “50 yıllık petro-dolar sisteminin sonuna geldik” diyerek şunları anlattı:
Özdemir , “ŞİÖ memleketler arası sisteme jeopolitik olarak yeni bir açılım sunuyor. Şimdi evrimini tamamlamamış bir örgüt. ŞİÖ aslında bir tartışma platformu sunuyor. Mesela Pakistan ve Hindistan üzere birbirleriyle meseleleri olan ülkeler de burada yer alabiliyor. Burada oluşan barış platformu vakitle milletlerarası sistemde daha da çok aktifliğini artıracaktır” diye de ekledi.
BRICS ne vadediyor
Asıl değişim BRICS bünyesinde gerçekleşiyor diye devam eden ATA Platfom yöneticisi Özdemir, şunları söyledi:
“Dünya artık Çin’in başladığı Rusya’nın da başlayacağı dijital ulusal para sistemine yanlışsız evriliyor. Türkiye’nin de bu türlü bir adımı var. Bunun daha sonrasında BRICS bünyesinde altın takviyeli ortak dijital bir para ile memleketler arası ödemelerde doların karşısında yeni bir blok oluşuyor. BRICS oluşumunun kurduğu milletlerarası ölçekli Yeni Kalkınma Bankası’nın başına eski Brezilya Devlet Lideri Dilma Rousseff getirildi. Somut olarak nasıl ŞİÖ jeopolitik olarak yeni ufukları temsil ediyorsa BRICS de dünya iktisadında Batı sistemine alternatif memleketler arası örgütlenmenin nişanesi konumunda.”
Türkiye ŞİÖ ve BRICS e üye olabilir mi Escort Silivri
Türkiye nin de BRICS üyeliğini düşünmesi gerekiyor BRICS te ulusal para ünitesiyle kredi sistemi var Bu da Türkiye nin borç idaresi açısından da son derece mantıklı olur diyen Özdemir, Türkiye’nin iki birlik için durumunu şöyle anlattı:
“Türkiye’nin ŞİÖ’ye tam üye olmasından evvel gözlemci ülke statüsü kazanması gerekiyor. Türkiye, NATO üyesi olduğu sürece de ŞİÖ’ye tam üye olamaz. NATO’dan çıkıp da ŞİÖ’ye girmek de şu anda kısa vadede pek mümkün görünmüyor. Türkiye’nin BRICS üyesi olması için ise kendini bağlayacak hiçbir milletlerarası mutabakat yok. Daha da değerlisi BRICS, iktisadi olarak Türkiye için tercihten öte bir zorunluluğa dönüşüyor. Türkiye’nin bir yıllık kısa vadeli borçları 200 milyar dolar muadilinde. Toplam dış borç yükü 500 milyar dolara yakın. Türkiye ödemeler istikrarı ve dış borçlanmada önemli bir dolar krizi ile karşı karşıyadır. BRICS’in Türkiye’ye sunacağı en kıymetli avantaj altyapı yatırımları için ulusal para ünitesinde kredi veren bir takviye fonuna sahip olmasıdır. Türkiye o yüzden çok kutuplu tertibin temel göstergesi olan bu milletlerarası örgüte girmelidir.”
Asya da askeri ittifak mümkün mü
Peki Asya’da NATO benzeri bir askeri ittifakın kurulması mümkün görünüyor mu? Özdemir’in bu husustaki değerlendirmeleri şu formda oldu: