Son bir yıldır soluksuz artan kiralar nedeniyle kiracı ile mülk sahibi ortasındaki dava evrakları da katlandı. İki-üç yıla kadar uzayan davalar nedeniyle adliyelerin iş yükü artarken, dava evrakları da dolup taşmaya başladı. Sorunun tahlili için geçen yılın sonuna gerçek gündeme alınan İcra ve İflas Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kabul edilerek maddeleşti. Böylelikle kira, kat mülkiyeti, paydaşlığın giderilmesi ve komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava kuralı haline getirildi. Bu bahislerde yılda yaklaşık 126 bin evrak mahkemelere taşınıyor. Dal temsilcileri ve hukukçular, mecburî arabuluculukla bu davaların yarısının tahlile kavuşacağını belirtiyor.
KİRA TESPİT BELGESİNİN % 65’İ
Avukat Çiğdem Kezer, son bir yıldır hem kiralar hem de site aidatlarının artışı nedeniyle çok önemli meselelerin baş göstermeye başladığını belirterek sorunun mahkemelere taşınmaya başladığını söyledi. Bu kanunun adliyelerde iş yükünü önemli oranda azaltacağını kaydeden Kezer, “Özellikle 5 yılı doldurmuş kiracı ve konut sahipleri ortasında önemli uyuşmazlıklar yaşanıyor. Husus mahkemelere tahliye davası olarak yansıyor. Arabulucular tahliye dava belgelerinin yüzde 30-35’ini azaltacak” dedi. Kira tespit davalarında büyük artış olduğunu aktaran Kezer, şunları söyledi: “Bu evrakların da yüzde 60-65’inin arabulucularla tahlile kavuşacağını düşünüyoruz. Arabuluculuk sistemine müracaat fiyatsız. Müracaat olduktan sonra karşı taraf görüşmeye gelmezse dava sonunda haklı bulunsa dahi arabuluculuk fiyatını ödemekle yükümlüdür.”
ÇÖZÜMSÜZLÜKTEN BESLENEN VARDI
Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdoğan, bu kanunun gayrimenkul kesimindeki problemlerin tahliline önemli katkı sağlayacağını söyledi. Akdoğan, şunları kaydetti: “Kira, kat mülkiyeti, iştirakin giderilmesi ve komşu hakkından kaynaklı uyuşmazlıklardan kaynaklı davaların sonuçlanması ortalama 2-3 yılı buluyordu. Uzun süren davalar nedeniyle haklı taraf hakkından vazgeçiyordu. Ya da mahkeme süreçlerinin uzaması haksız tarafa güç veriyordu. Bu şahıslar mahkeme müddetlerinin uzamasından kaynaklı faydalandıkları avantajları kaybedecekler. Bu kanun çözümsüzlükten beslenen bireyleri caydıracak.”
KEYFİYET ORTADAN KALKACAK
SON devirde yalnızca kira değil, site aidatlarındaki artış nedeniyle site idaresi ve kat malikleri ortasında uyuşmazlıkların arttığını anlatan Akdoğan, “Bu belgelerde inanılmaz artış vardı. Kimi aidat ödemiyor, ‘mahkemeye ver’ diyordu. Birtakım site idareleri de tıpkı üslupla kat maliklerine davranıyordu. Yani haklı olan taraf uzun dava süreçleri nedeniyle bir biçimde mağdurdu. Artık sorun arabulucularla en geç 4 hafta üzere bir müddette çözülecek. Keyfiyeti ortadan kalkacak” dedi.
1 EYLÜL’DEN İTİBAREN ARABULUCUYA GİDİLECEK
KANUNA nazaran 1 Eylül 2023’ten itibaren oluşan uyuşmazlıklarda taraflar dava açmadan evvel arabulucuya başvuracak. Müracaatlar, adliyelerdeki arabuluculuk ofislerine fiyatsız yapılacak. Müracaatlarda, yargı masrafı, harç, şahit, eksper fiyatı üzere bir ödeme yapma zaruriliği bulunmayacak. Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içerisinde tamamlanacak. Zarurî durumlarda arabulucu tarafından bu mühlet en fazla bir hafta daha uzatılabilecek. Görüşmeler sonrasında muahede sağlanamaması halinde dava açılabilecek.