İşte İsmail Vefa Ak’ın o yazısı
Vergi ve finans alanında birçok yasanın yürürlüğe girdiği TBMM Sefaköy travestileri nin hayli ağır çalıştığı bir devri geride bırakmış bulunuyoruz Mart ayının başında öncelikle uzun müddettir beklenen EYT Yasası yürürlüğe girdi Akabinde vatandaşların ve mükelleflerin devlete olan borçlarını yapılandırarak ödeme kolaylığı Sefaköy esc sağlayan 7440 sayılı Yasa Teklifi kanunlaştı Kanun vergi SGK primi idari para cezaları ve trafik cezaları üzere kamuya ilişkin alacakların taksitler halinde ödenebilmesine imkân sağlıyor
Tabii bu Kanun yalnızca borç Sefaköy escort yapılandırmasını kapsamıyor Tıpkı vakitte matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzeltilmesi üzere birçok diğer düzenleme de Kanun da mevcut Ayrıyeten zelzele felaketi münasebetiyle birtakım mükelleflerden alınacak ek vergiye genç teşebbüsçü istisnası Halkalı Olgun Escort meblağının güncellenmesine ve zelzeleden etkilenen hizmet erbabına yapılacak nakdî yardımlara kadar birçok düzenleme de bu kanunla hayata geçmiş bulunuyor
İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ
7440 sayılı Kanun la getirilen işletme kayıtlarının düzeltilmesi Halkalı Sınırsız Escort uygulaması gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini epey yakından ilgilendiriyor Kanun a nazaran işletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia makine teçhizat ve demirbaşlar yasal kayıtlara alınabiliyor Veya işletmede hiç mevcut olmadığı halde kayıtlarda görünen bu değerler fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülük yerine getirilmek koşuluyla kayıt ve beyan altına alınabiliyor Bu suretle mükelleflere kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkânı sağlanıyor
İşletme kayıtlarının düzeltilmesi uygulamasının kapsamına kasa mevcudu ile ortaklardan alacak fiyatları da giriyor Bu uygulamadan bilanço aslına nazaran defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabiliyor Uygulama kapsamında 31 Aralık 2022 tarihi itibariyle bilançoda görünen fakat fiiliyatta işletmede bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin temel faaliyet konusu dışındaki süreçleri dolayısıyla ortaklarından alacaklı bulunduğu meblağlar vergi dairesine beyan ediliyor Mayıs ayı sonuna kadar beyan edilen meblağlar üzerinden 3 vergi ödeniyor ve bu suretle işletme kayıtları fiili duruma uygun hale getiriliyor Ortaklardan olan alacakların beyanı ortaklara olan borçlar çıkarıldıktan sonra kalan net alacak fiyatı üzerinden yapılıyor
GRUP ŞİRKETLERİ İÇİN KIYMETLİ BİR DÜZENLEME
Şirketler ticari hayatın olağan işleyişi içerisinde nakit muhtaçlıklarını gidermek bakımından küme içi borçlanma yoluna başvurabiliyor Mevzuatımıza nazaran işletmenin temel faaliyet konusu dışındaki bu borçlanmalar üzerinden emsaline uygun bir faiz hesaplanması gerekiyor Yani borç veren ortak yahut iştirak borç verme sürecini bedelsiz yapamıyor Borç verilen para üzerinden hesaplanacak faiz de emsaline göre çok yüksek yahut düşük olamıyor Ayrıyeten KDV mevzuatına nazaran şirketin ortağına yahut iştirakine borç kullandırması KDV ye tâbi bulunuyor Aylık KDV periyotları itibariyle hesaplanan faiz geliri üzerinden ayrıyeten KDV de hesaplanması gerekiyor
Şirketlerin mâli kaynak badiresi çektiği şu son devirlerde küme şirketleri ortasında ödünç para kullandırma süreçlerinin kıymetli derece artış gösterdiğini söyleyebiliriz Birçok mükellef de risk alarak bu borç fiyatları üzerinden faiz hesaplamıyor ve buna ait KDV ve kurumlar vergisi yükümlülüklerini yerine getirmiyor Mevcut ekonomik konjonktürde birçok küme şirketinin bu borçları geri ödemesine de imkân yok
İşte durumu bu türlü olan şirketler için 7440 sayılı Kanun değerli bir fırsat sunuyor Çünkü 3 üzere makul bir oranda vergi ödenerek finansal tabloların gerçeğe uygun hale getirilmesi sağlanıyor Birebir vakitte geçmişe ve hatta borç ödenmediği müddetçe geleceğe yönelik vergisel yüklerden de kurtulmuş olunuyor Bu işletmeler için sahiden çok büyük bir imkân
DEFTER KAYITLARININ DA DÜZELTİLMESİ GEREKİYOR
Uygulama kapsamında ortaklarından yahut iştiraklerinden alacaklı olan şirket bu alacaklarını beyan edip 3 oranında vergi ödeyerek alacağını siliyor Alışılmış yapılan beyan üzerine defter kayıtlarının düzeltilmesi de lâzım Kayıtlardan düşülen alacak meblağının karşılığı kanunen kabul edilmeyen sarfiyat olarak dikkate alınıyor yahut etkinde süreksiz bir hesaba kaydediliyor Muhasebe kaydı en kolay biçimde aşağıdaki üzere yapılıyor
____________________________ / ________________________________________
689 ÖBÜR OLAĞANDIŞI GİD VE ZAR veya XXX
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider
296 SÜREKSİZ HESAP
136 ÖBÜR ÇEŞİTLİ ALACAKLAR XXX
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR XXX
231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR XXX
____________________________ / ________________________________________
Ödenen vergi ve silinen alacak hiçbir suretle vergi matrahından indirilemiyor
Peki borcu silinen bir öteki tabirle borcundan kurtulan şirket için bu durum ne söz ediyor
BORCUN SİLİNMESİ BORÇLU TARAF AÇISINDAN GELİR ELDE EDİLMESİ MANASINA GELİYOR
Alacaklı tarafın uygulama kapsamında alacağını kayıtlarından düşerek muhasebe kayıtlarını düzeltmesi gerekiyor Fakat bununla birlikte borçlu tarafın da kayıtlarını bu sürece uygun olarak düzeltmesi borcunu kayıtlardan çıkarması icap ediyor Borcun kayıtlardan çıkarılması yani bir bakıma silinmesi esasen borcu silinen şirket için elde edilmiş bir geliri tabir ediyor Çünkü borcu silinen şirket aldığı borcun faiz ve anaparasını ödemekten kurtuluyor Alınan borç silinme tarihi itibariyle gelir niteliğini kazanmış oluyor Bu nedenle borçlu tarafın bu borcunu muhasebe kayıtlarından çıkarması ve karşılığını gelir olarak kaydetmesi gerekiyor
BORCU SİLİNEN KÜME ŞİRKETİNE VERGİ ÇIKABİLİR
Daha evvel 6736 yahut 7143 sayılı af kanunlarında da ortaklardan alacaklar hesabının kayıtlardan düşülmesi uygulaması bulunuyordu Ortağına yahut iştirakine verdiği borç münasebetiyle kanundan faydalanan ve kanunen kabul edilmeyen masraf yazmak suretiyle alacak hesabını kapatan birçok firma oldu O vakitler bu kanunların uygulamasında borçlu tarafından nasıl bir süreç yapılacağı merak konusuydu Borçlu tarafından yapılacak süreçler kanunlarla ilgili çıkarılan bildirimlerde de yazmıyordu
Nitekim 6736 sayılı Kanun uygulaması bakımından mevzuyla ilgili olarak Maliye den görüş istendi Maliye de borç silme sürecini gelir olarak kabul etti ve kurum karının tespitinde dikkate alınması gerektiği görüşünü verdi Bu vakte kadar çıkarılan af kanunlarında olduğu üzere 7440 sayılı Kanun için de bu görüş geçerliliğini korumakta Buna nazaran cari hesapta takip edilen borç fiyatının 331 Ortaklara Borçlar hesabından çıkarılarak 679 Başka Olağandışı Gelir ve Karlar hesabına kaydedilmesi ve kurum çıkarına dahil edilmesi gerekiyor
____________________________ / ________________________________________
331 ORTAKLARA BORÇLAR XXX
679 BAŞKA OLAĞANDIŞI GELİR KARLAR XXX
____________________________ / ________________________________________
Bu durumda borçlu küme şirketi ismine 2023 yılı için ek bir kurumlar vergisi yükü çıkma ihtimali doğuyor Münasebetiyle küme içi borç alacak bağlantısı ağır olan ve işletme kayıtlarının düzeltilmesi kararlarından faydalanmak isteyen şirketlerin borçlu küme şirketinin durumunu da düşünmesi gerekiyor Aksi takdirde aftan faydalanıp 3 vergi ödemenin yanında öteki küme şirketi de silinen borç fiyatı üzerinden 20 kurumlar vergisi ödeyebilir Tek bir şirket için kayıtlarda paklık yapılırken küme olarak ek bir vergi yüküyle muhatap olunabilir Hesabın buna nazaran yapılması lâzım Bizden söylemesi
İsmail Vefa AK
Twitter Ismail Vefa AK