Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca Kahramanmaraş ve Hatay merkezli zelzeleler sonrası hazırlanan raporda birinci tespitlere demetevler Escort nazaran güç kesiminde 11 milyar 243 milyon lira hasar oluştuğu hesaplandı
AA muhabirinin Başkanlığın Kahramanmaraş ve Hatay Zelzeleleri Raporu ndan yaptığı derlemeye nazaran sarsıntı felaketi nedeniyle güç kesiminde 2 3 otele gelen Escort milyar lirası kamuya ve 8 9 milyar lirası özel dala ilişkin olmak üzere toplam 11 milyar 243 milyon lira hasar oluştuğu kestirim ediliyor
Rapora nazaran Hatay Gaziantep Kahramanmaraş ve Adıyaman balgat Escort vilayetleri başta olmak üzere bölgedeki elektrik dağıtım sınır ve trafo merkezlerinde büyük ölçüde hasar oluştu
Deprem sonucunda Türkiye Elektrik Anonim Şirketi’ne TEİAŞ ilişkin 1128 kilometre uzunluğundaki elektrik iletim çizgisini birbirine bağlayan 11 direk yıkıldı toplam 4 bin 88 megavoltamper güce sahip trafo merkezi ve ekipmanında hasar meydana geldi
6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen iki sarsıntı ile 20 Şubat’ta Hatay’ın Yayladağı ilçesinde yaşanan zelzeleler sonrası yapılan ön çalışmalar sonucunda 11 vilayette TEİAŞ’a ilişkin elektrik iletim tesislerinde toplam 717 milyon lira özel bölüme ilişkin elektrik dağıtım tesislerinde ise toplam 7 milyar 867 milyon lira hasar oluştu
BOTAŞ iletim sınırlarında 20 noktada patlama ve arıza saptandı
Yaşanan zelzeleler nedeniyle Boru Çizgileri ile Petrol Taşıma AŞ’nin BOTAŞ doğal gaz iletim çizgilerinde yaklaşık 20 farklı noktada patlama ve arıza meydana gelirken bölgedeki doğal gaz dağıtım çizgileri ve tesislerinde de hasarlar tespit edildi
BOTAŞ ve bölgede faaliyet gösteren ilgili dağıtım şirketlerinin hasar tespit çalışmaları sonucunda doğal gaz iletim sınırları ve tesislerinde 180 5 milyon lira doğal gaz dağıtım çizgilerinde 646 4 milyon lira hasar meydana geldiği iddia edildi Bölgedeki ham petrol boru sınırlarında ise küçük ölçekli hasarlar belirlendi
Akaryakıt tesislerinde 355 milyon liralık hasar oluştu
Elektrik Üretim AŞ’ye EÜAŞ ilişkin elektrik üretim tesislerinde santrallere ilişkin birtakım bina trafo ve şalt alanlarındaki hasarın kestirimi büyüklüğü 517 5 milyon lira olarak hesaplandı
Özel kesim tarafından işletilen elektrik üretim tesislerindeki hasar ise 52 5 milyon lira olarak kayıtlara geçti Bölgedeki kimi akaryakıt istasyonları ve depolama tesislerindeki hasarların yaklaşık 355 milyon lira olduğu saptandı
Raporda zelzele bölgesinde 732 maden işletme müsaadeli ruhsat bulunduğu bunun 68’inin yer altı maden işletme sistemiyle çalıştığı ve bölge genelinde madencilik faaliyetlerinde süreksiz duraklamalar kelam konusu olduğu belirtildi
Türkiye Petrolleri Anonim İştirakine ilişkin Adıyaman’da bulunan petrol üretim tesisindeki yapılarda ise 2 7 milyon lira hasar oluştuğu bildirildi
Böylece birinci tespitlere nazaran güç bölümünde toplam 11 milyar 243 milyon lira hasar oluştuğu hesaplandı
Deprem bölgesi güneş ve rüzgarda kıymetli potansiyele sahip
Raporda sarsıntı bölgesinin güneş gücü potansiyeli bakımından Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu rüzgar gücü açısından ise kıymetli potansiyellerin bulunduğu bilgisi paylaşıldı
Buna nazaran toplam şurası gücü 45 megavat olan lisanslı güneş gücü santralleri toplam şurası gücü 924 megavat olan rüzgar gücü santralleri ile toplam şurası gücü 224 megavat olan biyokütle ve atık ısı santralleri zelzele bölgesindeki vilayetlerde yer alıyor
Türkiye’nin 2053 yılı net sıfır emisyon amacına ulaşabilmesi için değerli ölçüde yeni güneş ve rüzgar gücü kapasitesine gereksinim olduğu dikkate alındığında verilecek özel teşviklerle güneş ve rüzgar gücü yatırımlarının kelam konusu 11 ile yönlendirilmesinin bölgenin kalkınmasına dayanak sağlayacağı öngörülüyor
Bu kapsamda raporda kısa vadede zelzele bölgesinde sınır ve tesislerin hasar ve performans değerlendirmesi yapılarak uygunluklarının acilen tespit edilmesi muhtaçlık duyulan bakım ve tamiratların yapılması elektrik üretim santrallerinde gaz iletim ve dağıtım çizgileri ile tesislerinde ve akaryakıt istasyonlarında gerekli incelemelerde bulunulması gereksinim duyulan bakım ve tamirlerin yapılması üzere siyaset tekliflerine yer verildi
Orta vadede ise afet riski olan bölgelerde şebekeden bağımsız ve batarya depolama sistemi entegre edilmiş taşınabilir güneş güç santrallerinin tasarlanarak yapılandırılması gerektiği söz edildi
Doğal gaz arzının sürekliliğinin sağlanması maksadıyla yer altı depolama tesisleri ile FSRU iskele ve ilişki sınırı yatırımlarının yapılması afet bölgelerinde sıkıştırılmış doğal gaz tedarik altyapısının güçlendirilmesi ve gerekli altyapının yapılması yer altı akaryakıt depoları ve ilişki noktalarının sarsıntıya karşı dayanıklılıklarının artırılması acil durumlarda afetlerden etkilenen bölgelere akaryakıt tedarikinin sağlanmasına ait plan ve program hazırlanması potansiyel afet bölgelerinde gelecekte kurulması beklenen elektrik üretim santrallerinin kıymetlendirilmesi sırasında bu santrallerin afetlerden etkilenme olasılıklarının ve fay çizgilerinde olan uzaklıklarının dikkate alınması barajların tipine pozisyonuna ve sismik özelliklerine nazaran ölçüm aygıtlarıyla periyodik incelemelerinin artırılması barajların havadan ve karadan gözlemlenmesi de orta vadeli teklifler ortasında yer aldı
Uzun vadede ise raporda sarsıntı bölgeleri için uzun devirli afet güç tedarik planlarının hazırlanması bu planlarda taşınabilir yenilenebilir güç santralleri ve entegre batarya depolama tesislerini yer almasına kıymet verilmesi güç kıymet zincirinde tüketiciler başta olmaz üzere tüm ögelerin dijitalleştirilmesi ve güç altyapısının siber güvenlik taarruzlarına dayanıklılığının artırılması üzere siyaset tekliflerine yer verildi