Yaşam standartlarını hayli aza indiren bir rahatsızlık olan laktoz intoleransı, ileri derecede sahip olan bireylerde bilhassa dışarıda tüketilen besinlerin içerisinde eser ölçülerde süt ve süt eseri bulunuyor olması dahi önemli belirtilere sebep olabilmektedir. Laktoz anne sütünde de bulunmaktadır. Birçok kişi aslında laktozu sindirme hüneriyle doğup daha sonra yeme içme alışkanlıkları ve sindirim işlevlerinin farklılaşmasına nazaran form değiştirmektedir.
LAKTOZ İNTOLERANSI NEDİR?
Laktoz intoleransı toplumun %75’inde görülmektedir. Sütün temel karbonhidratı olan laktoz disakkaritinin (süt şekeri) sindirilememesi olayına laktoz intoleransı ismi verilmektedir. Bedenin laktozu sindirmesi için laktaz enzimine muhtaçlık vardır. Birtakım bireylerde bu enzim kâfi seviyede değildir yahut hiç bulunmaz. Bu üzere durumlarda laktoz ince bağırsakta sindirilemez, sindirilmeden kalın bağırsağa geçen laktoz da orada bakterilerle fermente olarak bireyde şişkinlik, karında ağrı yahut kramp, diyare, gaz, mide bulantısı gibi bir dizi sıhhat meselesine neden olmaktadır.
LAKTOZ İNTOLERANSININ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Laktoz intoleransının 2 ana çeşidi bulunmaktadır. Bunlar, primer yani birincil ve seconder yani ikincil laktoz intoleransı olarak isimlendirilir. Primer laktoz intoleransı en sık görülen türüdür. Yaşla birlikte laktaz enzim salınımının azalmasıyla oluşur. Primer laktoz intoleransının genetik bir rahatsızlık olduğu düşünülmektedir çünkü bazı toplumlarda daha sık görülmektedir. Avrupalılarda %5-17, Amerikalılarda %44, Asya ve Afrikalılarda %60-80 oranında rastlanmaktadır.
İkincil laktoz intoleransı ise daha az görülmektedir. Mide hastalıkları ya da çölyak hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıklarına bağlı olarak gelişir. Bu hastalıklarda bağırsaklarda oluşan enflamasyon laktaz üretimine ziyan verir ve laktoz intoleransı gelişir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ciddiye alınıp tedavi edilmediğinde laktoz intoleransı sindirim şikayetlerine yol açar. En sık görülen semptomları şişkinlik, abdominal kramplar, ishal ve gazdır. Bazı hastalarda acil tuvalete gitme isteği, bulantı, kusma, bel ağrısı ve bazen de kabızlık da görülebilir.
İshal sindirilmemiş laktozun ince bağırsağa direkt olarak geçmesiyle oluşmakta. Sindirilmemiş laktoz bağırsağın içine su çeker. Sindirilmemiş laktoz, kalın bağırsağa ulaştığında buradaki bakteriler laktozu fermente eder; kısa zincirli yağ asitleri ve gaz oluşur. Bu da şahısta şişkinlik, gaz ve ağrıya sebep olur. Semptomların ciddiyeti kişinin ne kadar laktoza hassas olduğu ve ne kadar süt ve süt eserleri tükettiğiyle hakikat orantılıdır.
LAKTOZ İNTOLERANSI TESTİ
Kişiye konulabilecek laktoz intolerans tanısı süt ve süt eserlerine karşı olan duyarlılıklarıyla belirlenir. Bunun için hastaya bir grup testler uygulanır;
Dışkı asidi testi: Sindirilmemiş laktoz kalın bağırsakta bakteriler tarafından fermente edilir. Bu fermentasyon sonucu laktik asit oluşur. Dışkıda laktik asitin ölçülmesi tanıya varmaya yardımcı olur. Bu testin hakikat bir sonuç vermesi için dışkının yeni yapılmış olması gereklidir.
Hidrojen teneffüs testi: Sindirilmemiş laktoz bağırsaklarda hidrojen oluşumuna sebep olur. Bu testte sizlerden laktozlu bir besin tüketmeniz istenir. Laktozu tükettikten muhakkak bir vakit sonra 10-15 dakika aralıklarla balon formunda poşetlere üflemeniz istenir. Olağan şahısların nefesinde fazla hidrojen bulunmaz. Ama laktoz intoleransı bulunan bireylerde poşetlerden alınan örneklerdeki ölçümlerde yüksek hidrojen düzeyleri tespit edilir.
Laktoz tolerans testi: Olağan bireylerde laktoz içeren besinleri tükettikten sonra kanda glukoz düzeyi yükselir. Laktoz intoleransı olan bireylerde laktoz glukoz ve galaktoza parçalanamayacağından hastalarda kan glukoz seviyesinde artış saptanmaz.
En kesin teşhis ise endoskopik bir metot olan bağırsaktan alınan biyopsi ile laktaz enzim eksiliğinin saptanmasıdır.
TEDAVİSİ NEDİR?
Kesin tedavisi olmamakla birlikte, laktoz içeren yiyecek ve içeceklerin azaltılması çoklukla semptomları denetim altına alınmasına yardımcı olur.
Laktoz intoleransını en aza indirmek için yapabilecek bir başka tedavi metodu de bozulmuş olan bağırsak mukozasını onarmaktır. Bağırsak florasını tekrar inşa edip ve vücudun kendi enzimini üretmesine yardımcı olunduğunda şikayetlerimizi en aza indirmiş