Türkiye, son bir haftadır Rekabet Kurumu ile Google ortasında yaşanan uyuşmazlığı konuşuyor. Yandex’in başvurusu üzerine Rekabet Kurumu, Google’a 93 milyon lira ceza kesmişti. Cezayı ödememekte direnen Google ise 12 Aralık’tan itibaren Türkiye’de satışa çıkacak akıllı telefonlar için Google uygulama lisansı vermeyeceğini duyurmuştu. Rekabet Kurumu da bir açıklama yaparak yükümlülüklerini yerine getirmesi ikazında bulundu.
5 ŞUBAT’TA SAVUNMA VERECEK
Gelinen noktada her iki tarafta geri adım atmaz iken bahisle ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Rekabet Kurumu Google’dan kelamlı savunma istedi. Google 5 Şubat 2020 tarihinde saat 10.00’da savunmasını yapacak.
Yaşanan kriz karşılıklı restleşmelerle içinden çıkılmaz bir hal alırken artık gelelim işin asıl can alıcı kısmına. Google’ın aldığı bu karar kimleri etkileyecek? Aslında sorunun karşılığı son derece kolay. Bu yasak önümüzdeki periyotta ülkemizde satışa çıkacak olan hem yerli hem de yabancı üreticilerin Android modellerini kapsıyor. Hali hazırda satılan ya da satılmakta olan modeller ise bu yasaktan etkilenmeyecek. Örneğin bugün gidip mağaza vitrininde bulunan bir telefonu aldığınızda bu yasaktan etkilenmeyecek. Ama Google’ın kararı sonrasında Türkiye’ye giriş yapmış olan telefonlar bu yasak kapsamında yer alacak. Ayrıyeten eski telefonlar Android güncellemesi alamayabilir.
MİLLÎ PROBLEM HÂLİNE GELDİ
Aslına bakarsanız Google, Huawei’ye uyguladığı yasağın bir benzerini birinci kere bir devlete karşı uyguluyor. Huawei’ye uygulanan yaptırımlarda ABD Lideri Trump’ın tesirinin olduğu herkesçe malum. Türkiye’de yıllık 3 milyar lira kar sağlayan Google’ın 93 milyon liralık bir ceza için Türkiye’ye rest çekmesini ticari tasalara izih etmek pek mantıklı görünmüyor.
Gelinen kademede Google hala arama motoru olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Taşınabilir tarafta yaptığı tehditler ise ulusal bir sıkıntı haline gelmiş durumda.
EVDEN BANKAYA TAM MANASIYLA BAĞIMLIYIZ
Pekala bu restleşmenin galibi kim olacak? Yani sorunun tahlilinin Türkiye Rekabet Kurumu’nun vereceği karar doğrultusunda şekilleneceğini söylemek mümkün. Şayet Türkiye geri adım atmazsa Google’ın önünde cezayı ödemekten diğer bir seçenek kalmayacak. Ayrıyeten Türkiye Rekabet Kurumu’nun talep ettiği değişiklileri de yapmak zorunda kalacak. Ya da Google Türkiye pazarından büsbütün çekilecek. Bu da tam bir kaos manasına geliyor. Uzmanlar asıl kaosun uygulama geliştiricileri açısından yaşanacağına dikkat çekiyor. Zira bugün gelinen noktada çabucak hemen tüm taşınabilir uygulamalarda Google’ın Android işletim sisteminin altyapısı kullanılıyor. Bankalardan, e-ticaret sitelerine ve üye kabul eden, bildirim gönderen bütün internet sitelerine kadar pek çok kurum ve uygulama Google’ın altyapısı üzerinden hizmet veriyor. Yeni çıkacak modellerde Google’ın Android işletim sisteminin olmaması demek, bu aygıtlarda online bankacılık hizmetlerinden, fatura ödemelerine kadar bugün internet üzerinden yapılan birçok hizmetin aksaması manasına gelebilir.
Kullanıcı tarafında da önemli dertler yaşanması bekleniyor. Binlerce kişi bugün geçimini Youtube üzerinden sağlıyor. Türkiye’deki mail kullanıcılarının yaklaşık yüzde 40’ını Gmail oluşturuyor. Kullanıcıların ve işletmelerin verisi bu maillerde tutuluyor. Tıpkı halde Google’un Haritalar servisi en çok kullanılan servisler ortasında. Türkiye’deki aramaların yaklaşık yüzde 90’ı da Google üzerinden gerçekleştiriliyor.
YAANİ, NE YAPMALIYIZ
Ya Google Türkiye pazarından çekilirse ne olur?
Geçiş süreci olmadan yaşanabilecek bir çıkış kullanıcıların ve firmaların verisini tehlikeye atar. Fakat kullanıcılar arama motoru gereksinimini Yaani, Yandex, Yahoo, Bing üzere servisler üzerinden giderebilir. Youtuber’lar bir günde işsiz kalır. Mail ve Haritalar servisinin ise bir çok alternatifi var.
Bütün bu yaşananlar Türkiye’nin yerli silah ve motor üretiminde yaşadığı zorluklar ile paralellik gösteriyor. Dünyadaki hâkim güçler siyasi mazeretlerle Türkiye’nin savunma sanayindeki atılımlarını sekteye uğratırken her fırsatta ambargo kozunu kullandılar. Türkiye’nin savunma endüstrinde olduğu kadar teknoloji alanında kendi servis ve hizmetlerini geliştirmesi kaide. Google örneğinde olduğu üzere aksi durumunda teknoloji devleri, devletler üzerinde hakimiyet kurma uğraşına girebiliyor.
Türkiye’de bilhassa Turkcell yerli servisleriyle bu manada çalışmalara imza atıyor. Yaani ile yerli motoru hayata geçiren Turkcell maalesef tüketici nezdinde gereğince karşılık bulamıyor. Yaani’nin yerine Google, TV+’ın yerine Netflix, Fizy’nin yerine Spotify tercih ediliyor. Ulusal şuurun oluşmaması Türkiye’yi dijital bağımlılığa itiyor. Onun için diyoruz ki; tank motoru, uçak motoru kadar ulusal arama motoruna da gereksinim var.
GOOGLE SERVİSLERİ ÇÖKTÜ
Google’ın dünya çapında bütün servisleri dün erişim sorunu yaşandı. Yaklaşık bir saat süren sorun en çok Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Bulgaristan’da hissedildi. Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan sorunun küresel olduğunu ve Türkiye’deki operatörlerden kaynaklanan bir sorun olmadığını duyurdu. Google da yaptığı açıklamada sorunun Bulgaristan’daki ağ ilişkilerinden kaynaklandığını bildirdi.
40 MİLYON TELEFON ÇÖP OLACAK
Türkiye’de 2019 yılının birinci 10 ayında toplam 8 milyon adet düzeyinde gerçekleşen akıllı telefon satışlarının, bu yılı 11 milyon düzeyinde kapatması bekleniyor. Pazarın yüzde 95’lik kısmını Google’ın Android işletim sistemiyle çalışan yüzde 5’lik kısmını ise Apple’ın iOS’lu iPhone’ları oluşturuyor. Öbür bir sözle Türkiye’de bu yıl yaklaşık 10.5 milyon adet Android’li yeni telefon satışı gerçekleşti. Gelelim Türkiye’deki toplam akıllı telefon kullanıcıların dağılımına. We Are Social’ın Ocak 2019 datalarına nazaran Türkiye’de yaklaşık 45 milyon akıllı telefon kullanıcısı bulunuyor. Bu sayının şu anda ise 48 milyon düzeyinde olduğu varsayım ediliyor. StatCounter’ın Kasım 2018 – Kasım 2019 ortasını kapsayan tespitlerine nazaran ise Türkiye’deki taşınabilir işletim sistemi pazarının yüzde 83.6’sı Android, yüzde 16’si ise iOS. Bu iki kuruluşun bilgileri birlikte değerlendirildiğinde ise Türkiye’de şu anda Android işletim sistemli akıllı telefon kullanan kişi sayısının 40 milyon, iOS’lu telefon (iPhone) kullanan kişi sayısının yaklaşık 8 milyon seviyesinde olduğu ortaya çıkıyor. Bu da Android yasağı ile birlikte milyonlarca telefonun çöp olması manasına geliyor.
HER GÜN 1,5 MİLYON LİRA BORÇLANIYOR
Rekabet Kurumunun kestiği cezayı ödememekte direnen Google’ın borcu her gün artırıyor. Google’a, Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun’un 17. hususunun birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 7 Kasım 2019 tarihinden başlamak üzere yükümlüklerini yerine getireceği tarihe kadar 2018 yılı Türkiye cirosunun on binde 5’i oranında günlük periyodik idari para cezası verildi. Google’a nazaran bu ceza günlük 1.5 milyon Türk Lirası’na tekabül ediyor. Bu hesapla da Google’da yıllık cironun 3 milyar lira düzeylerinde olduğu varsayımı yapılıyor.
SAMSUNG: KARARI İZLİYORUZ
Google’ın Türkiye’de yeni çıkacak Android telefon modellerine uygulamaları için artık lisans vermeyeceğini duyurmasının akabinde Türkiye’ye yeni telefon sevkiyatını durduracağı argüman edilen Samsung’dan açıklama geldi. Rekabet Kurumu’nun Google ile yaşanan kriz sonrası yaptığı birinci açıklamanın birkaç saat sonrasında gelen Samsung Türkiye’nin açıklamasında, “Yasalara nazaran ticari faaliyetlerimizi yürütüyoruz” denildi.